Zastanawiałeś się kiedykolwiek jak bardzo istotna jest stawka RRSO w kredycie samochodowym? A może jednak przy wyborze odpowiedniego finansowania powinieneś kierować się jednak oprocentowaniem? Z poniższego wpisu dowiesz się, czym właściwie jest RRSO, jak go interpretować oraz czy faktycznie wyższa jego wartość oznacza, że oferta finansowania będzie dla Ciebie mniej przyjazna. Zainteresowany? Zapraszam do lektury.

Czym właściwie jest RRSO?

RRSO to skrót od Rzeczywistej Rocznej Stopy Oprocentowania. RRSO określa roczny całkowity koszt naszego zobowiązania. Warto tu podkreślić raz jeszcze słowo roczny, gdyż jest ono kluczowe w samej konstrukcji owego wskaźnika. RRSO dotyczy tylko i wyłącznie zobowiązań konsumenckich takich jak na przykład: kredyt samochodowy, kredyt gotówkowy czy kredyt hipoteczny, (choć akurat w tym przypadku wszedł w życie nieco później – ustawa z dnia 23 marca 2017 r. o kredycie hipotecznym). Niestety nie znajdziemy analogicznego wskaźnika przy zobowiązaniach firmowych czyli na przykład przy leasingu.

RRSO zostało uregulowane ustawą z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (Dz.U. z 2022 r. poz. 246). Zgodnie z nią Rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania jest to całkowity koszt kredytu ponoszony przez konsumenta, wyrażony, jako wartość procentowa całkowitej kwoty kredytu w stosunku rocznym przedstawiona, aby pomóc w porównaniu oferowanych kredytów.

Zgodnie z przyjętymi założeniami wskaźnik ten powinien uwzględniać oprocentowanie danego zobowiązania wraz z wszelkimi prowizjami czy też opłatami dodatkowymi.

Jakie elementy wchodzą w skład RRSO?

Elementami niezbędnymi do prawidłowego wyliczenia wskaźnika RRSO są:

  • Oprocentowanie 
  • Prowizja za udzielenie finansowania
  • Wszelkiego rodzaju ubezpieczenia (w przypadku kredytu samochodowego nie uwzględnia się jednak kosztów ubezpieczenia OC/AC, jeśli te nie będzie finansowane)
  • Opłaty za rozpatrzenie wniosku

Kto zobowiązany jest do podawania wartości wskaźnika RRSO?

Według wcześniej wspomnianej ustawy o kredycie konsumenckim z 2011 roku wszelkiego rodzaju instytucje (mam tutaj na myśli zarówno Banki, pośredników finansowych, SKOK-i czy też inne instytucje poza bankowe – firmy pożyczkowe) mają obowiązek informowania o RRSO jak i oprocentowaniu swoich produktów. Co ciekawe obowiązek ten jest wymagany jest już nawet na etapie reklamy oferowanego produktu. Z pewnością przywykłeś już do tego i nawet nie przywiązywałeś do tego większej uwagi, ale na każdej reklamowej kreacji podawane są te wartości. Mniejszą bądź większą czcionką, ale zawsze. Oczywiście na kolejnych etapach elementy te również się pojawiają. Przed zawarciem umowy kredytowej każdy konsument powinien otrzymać szczegółowe informacje na karcie informacyjnej. Jej podpisanie jest wymagane do uruchomienia danego finansowania.

Jak liczy się RRSO?

Na nieszczęście sprawa jest tutaj nieco skomplikowana. Być może dla matematyków nie będzie to stanowić większego problemu, ale dla większości z nas niestety tak. Zerknij na poniższy wzór:

RRSO wzór

Źródło: Dziennik Ustaw RP 02.02.2012 

Poszczególne elementy oznaczają odpowiednio:

  • X – rzeczywistą roczną stopę oprocentowania
  • m – numer kolejny ostatniej wypłaty raty kredytu
  • k – numer kolejny wypłaty, zatem 1 ≤ k ≤ m
  • Ck – kwotę wypłaty k
  • tk – okres, wyrażony w latach lub ułamkach lat, między dniem pierwszej wypłaty a dniem każdej kolejnej wypłaty, zatem t1 = 0
  • m’ – numer kolejny ostatniej spłaty lub wnoszonych opłat
  • l – numer kolejny spłaty lub wnoszonych opłat
  • Dl – kwotę spłaty lub wnoszonych opłat
  • Sl – okres, wyrażony w latach

Samodzielne obliczenie RRSO nie będzie zadaniem łatwym, gdyż część parametrów takich jak chociażby prawidłowe wyznaczenie okresu tk wielu z nas po prostu przerośnie. Sugeruję, więc w tym przypadku polegać na wyliczeniach samych finansujących lub skorzystać z dostępnych w internecie kalkulatorów służących do wyliczeń RRSO. Ja osobiście polecam kalkulator Total Money – znajdziesz go tutaj.

Od czego zależy wysokość RRSO?

RRSO w dużej mierze zależy od częstotliwości spłat oraz od długości samego finansowania. Innymi słowy taka sama kwota pożyczona na dwa lata będzie miała niższą wartość RRSO niż analogiczne finansowanie na cztery lata. Poniżej kilka najważniejszych czynników wpływających na wartość RRSO:

Krótszy okres spłat daje wyższy RRSO

Szybki przykład: kredyt w wysokości 100 000 zł, na 24 miesiące, oprocentowanie 11,75% – RRSO 115,73% z kolei 100 000 zł, na 48 miesięcy z takim samym oprocentowaniem – RRSO 114,53%.

RRSO24
RRSO48

Źródło: https://www.totalmoney.pl

Większa częstotliwość spłaty tym wyższy RRSO

Rzadko się jednak zdarza, żeby spłaty wykonywane były w większej częstotliwości jak miesięcznej.

Zobowiązanie spłacane w ratach malejących będzie miało wyższe RRSO niż zobowiązanie z równymi ratami.

RRSO czy oprocentowanie – co porównywać?

Być może odnosisz wrażenie, że przy kredytach warto jednak porównywać oprocentowanie niż wartość RRSO. Lepiej mieć przecież kredyt samochodowy oprocentowany 11,25% niż analogiczny na 12,75%. Sprawdźmy to na przykładzie. Kredyt samochodowy na nowy pojazd o wartości 100 000 zł, okres finansowania w obu przypadkach 48 miesięcy, brak wkładu własnego, prowizja za udzielenie finansowania 3,5%.

Przykład 1 – wyższe oprocentowanie 12,75% (brak produktów dodatkowych)

  • rata 2765,89 zł (brutto)
  • RRSO 14,99%
  • łączny koszt finansowania 132 762,72 zł

Przykład 2 – niższe oprocentowanie 11,25% (obligatoryjne ubezpieczenie na życie – składka 4800 zł). Zastosowanie niższego oprocentowania Bank rekompensuje sobie obligatoryjnym ubezpieczeniem na życie:

  • rata 2815,29 zł (brutto)
  • RRSO 16,05%
  • łączny koszt finansowania 135 133,92 zł

Jak widać RRSO zdecydowanie szerzej niż samo oprocentowanie zapatruje się na całkowity koszt kredytu. Uwzględnia, bowiem więcej elementów wchodzących w skład całkowitego kosztu, który przyjdzie Ci finalnie ponieść. Może się okazać, że niższe oprocentowanie kredytu wygeneruje finalnie wyższą wartość RRSO gdyż może pociągnąć za sobą konieczność zastosowania wyższej prowizji czy też produktów dodatkowych takich jak na przykład ubezpieczenie na życie. Podsumowując lepiej ślepo nie ufać tylko oprocentowaniu a spojrzeć na sprawę szerzej. Porównaj, więc RRSO i policz ręcznie całkowity koszt kredytu. Wnioski nasuną się same.

RRSO na poziomie 20% jak to rozumieć?

Jeśli dość wnikliwie przeanalizowałeś powyższe przykłady to doszedłeś do wniosku, że całkowity koszt kredytu ma się nijak do wartości RRSO. Pożyczając 100 000 zł na 48 miesięcy łącznie musimy zwrócić 132 762,72 zł a to nie jest równe przecież 14,99%. Zgadza się. RRSO na poziomie 20% oznacza, że tyle właśnie przyjdzie nam zapłacić więcej w ramach 1 roku. W kolejnych latach z racji tego, że spłacimy część kapitału wartości będą nieco mniejsze. Właśnie w ten sposób musimy to RRSO podchodzić.

Czy RRSO może wynieść 0%?

Owszem na rynku zdarzają się kredyty, w których RRSO wynosi 0%.Najczęściej możemy je spotkać w przypadku kredytów ratalnych (na przykład na zakup elektroniki czy też mebli) lub w przypadku krótkoterminowych pożyczek poza bankowych. Zerowa wartość RRSO oznacza zerowy koszt finansowania. Innymi słowy oddajesz finansującemu dokładnie tyle ile od niego pożyczyłeś. Proszę poniżej przedstawiam trzy przykłady.

Niestety w mojej dotychczasowej karierze zawodowej nie spotkałem się z sytuacją, w której Bank oferowałby kredyt samochodowy z RRSO wynoszącym zero procent. Swego czasu, co prawda funkcjonował przez krótki czas leasing 101%, ale jak nietrudno się domyślić oddawało się jednak nieco więcej niż się pożyczyło.

Pożyczka gotówkowa VIVUS

Źródło: https://www.vivus.pl (05.02.2023)

Kredyt ratalny Media Expert

Źródło: https://www.mediaexpert.pl/ (05.02.2023)

Przy tym przykładzie warto jeszcze dodać dwa słowa, bo jak widać oferta jest nad wyraz atrakcyjna. Nie dość, że RRSO wynosi, 0% czyli oddajemy tyle ile pożyczyliśmy, to w dodatku Media Expert “zapłaci” za nas jeszcze jedną ratę i finalnie kupimy zaprezentowany powyżej telewizor taniej niż w przypadku zakupu gotówkowego. Szok! Nie bez kozery jednak użyłem wcześniej cudzysłowu. Fakty są takie, że faktycznie finansowanie będzie za darmo. Finansujący zyska jedynie na kolejnym rekordzie w bazie, którą będzie mógł się posługiwać w przyszłości. Sam sklep nie dokłada z kolei do interesu tylko podrzuca sztucznie wartość finansowanego telewizora. Ot, co. 

RRSO w kredycie samochodowym

Na koniec podam Ci kilka przykładów jak mogą się kształtować wartości RRSO w kredycie samochodowym. Zestawię 2 przykłady: auta nowego o wartości 100 000 zł oraz 5 letniego auta używanego o wartości 50 000 zł.

W obu przypadkach bierzemy pod uwagę zerowy wkład własny, oraz prowizję za udzielenie kredytu w wysokości 3,5%. Finansowanie bez produktów dodatkowych.

Auto nowe. Oprocentowanie 11,75%.

okres (w miesiącach) wartość RRSO
12 17,11%
24 15,73%
36 14,95%
48 13,85%
60 13,60%
72 13,43%
84 13,31%

Auto używane. Oprocentowanie 14,50%.

okres (w miesiącach) wartość RRSO
12 21,43%
24 18,78%
36 17,82%
48 17,32%
60 17,01%
72 16,81%
84 16,67%

Jak pokazuje powyższy przykłady przy wydłużeniu okresu finansowania RRSO będzie się zmniejszało. Na początku szybciej, ale wraz z wydłużeniem okresu finansowania wolniej. Warto jednak wziąć pod uwagę, że obecne stopy procentowe są na dość wysokim poziomie, co też determinuje wartości RRSO.

Podsumowanie

Wskaźnik RRSO pozwala niewątpliwie na porównanie różnych ofert kredytu samochodowego i nie tylko. Należy pamiętać, że jego wartość jest zdecydowanie ważniejsza od nominalnego oprocentowania, które nie odda dodatkowych opłat, prowizji czy ubezpieczeń, które mogą być nierozłącznym elementem oferowanego produktu. Jeśli zdecydujesz się na porównywanie ofert na podstawie RRSO zadbaj o to, żeby oferty były skonstruowane na podstawie takich samych parametrów oraz  sprawdzić czy oferta nie zawiera dodatkowych elementów. Warto również odnieść się do wysokości finalnych rat, które przyjdzie Ci zapłacić.