Tym wpisem rozpoczynam cykl artykułów o wszelkich aspektach związanych z zakupem i użytkowaniem auta w firmie. Śmiem twierdzić, że prowadzenie działalności gospodarczej bez środka transportu w postaci pojazdu (osobowego, dostawczego, ciężarowego czy jakiegokolwiek innego) jest praktycznie niemożliwe. Każdy przedsiębiorca albo:

Niezależnie z jakiego sposobu skorzystamy, żebyśmy cieszyli się z wszelkiego rodzaju dobrodziejstw podatkowych zachodzi konieczność wprowadzenia auta jako środek trwały. Jeśli już to zrobimy to stajemy przed zadaniem jego amortyzacji. Dzięki temu artykułowi poznasz wszystkie aspekty tego zagadnienia. Zapraszam!

Najpierw środek trwały potem amortyzacja

Jak się nietrudno domyślić żeby móc dany przedmiot amortyzować musimy go wcześniej wprowadzić do firmy, jako środek trwały. Zgodnie z portalem Wikipedia środek trwały to majątek jednostki,  składnik rzeczowych aktywów przedsiębiorstwa, wyróżniający się następującymi cechami:

  • długim czasem użytkowania (powyżej 1 roku)
  • postacią rzeczową (w przeciwieństwie do wartości niematerialnych i prawnych)
  • jest zdatny do użytku i używany na potrzeby przedsiębiorstwa

Środki trwałe są zaliczane do rzeczowych aktywów trwałych. To składnik aktywów o przewidywanym okresie użytkowania dłuższym niż jeden rok, kompletny i zdatny do użytku w momencie ich przyjęcia do eksploatacji, przeznaczony na własne potrzeby firmy lub oddany do używania innym jednostkom na podstawie najmu, dzierżawy lub innej umowy.

Co więcej środki trwałe zostały sklasyfikowane przez Radę Ministrów w tak zwaną Klasyfikację Środków Trwałych (KŚT). KŚT jest uporządkowanym zestawem składników majątku trwałego, która służy celom: statystycznym, ewidencyjnym, amortyzacyjnym (ustalenie odpowiedniej stawki odpisów amortyzacyjnych). Zbiór ten jest ogólnodostępny. Jeśli chciałbyś rzucić okiem na bazę to kliknij tu.

W artykule zajmować się będziemy autami osobowymi. Te sklasyfikowane są w KŚT w grupie 7 Środki Transportu, podgrupa 74 pojazdy mechaniczne (symbol KŚT 741):

auta osobowe kśt

Czy zawsze musimy wprowadzać auto jako środek trwały?

Nasuwa się pytanie czy zakup pojazdu zawsze wiąże się z wprowadzeniem go do środków trwałych. Otóż nie. Przedsiębiorca, co do zasady musi wprowadzić do ewidencji środków trwałych samochód osobowy o wartości przekraczającej 10 000 zł. Przy niższej cenie auta nie ma konieczności wprowadzania go, jako środka trwałego.

Wprowadzenie auta jako środek trwały w zależności od formy zakupu

Przy zakupie gotówkowym lub innym produktem finansowym wprowadzenie auta do ewidencji środków trwałych nastąpi na podstawie dokumentu zakupowego. Może być nim umowa kupna-sprzedaży lub też faktura. Szczegóły związane z ustaleniem wartości początkowej w zależności od formy nabycia auta zostaną opisane w kolejnym artykule z tego cyklu.

Aby wprowadzić swój prywatny samochód na potrzeby prowadzonej działalności, należy spisać oświadczenie przekazania samochodu do celów wyłącznie służbowych. Oświadczenie to powinno zawierać takie dane jak: data wprowadzenia, marka auta, numer rejestracyjny, pojemność silnika, rocznik, przebieg pojazdu i wartość początkową. Jak ustalić wartość początkową auta do amortyzacji opiszemy w kolejnym wpisie. Tak wprowadzony samochód do firmy można poddać amortyzacji.

Czym jest amortyzacja?

Amortyzacja to sposób zaliczania do kosztów wartości środków trwałych. Polega ona na stopniowym, comiesięcznym zaliczaniu do kosztów podatkowych wydatków związanych z zakupem majątku. Służą do tego tzw. odpisy amortyzacyjne, których wysokość zależy przede wszystkim od rodzaju środka trwałego. Częściowo aspekt ten opisany został przeze mnie w artykule Leasing operacyjny i finansowy.

Rodzaje amortyzacji

Podatnik w przypadku zaliczenia samochodu do ewidencji środków trwałych może, co miesiąc zaliczać w koszty odpisy amortyzacyjne, które wpływają na zmniejszenie podatku dochodowego. Amortyzacji możemy dokonywać na kilka sposobów.

Amortyzacja jednorazowa

Amortyzacja jednorazowa samochodów o wartości powyżej 10 000 zł dostępna jest wyłącznie dla składników majątku zaliczanych do 3-8 grupy KŚT (Klasyfikacja Środków Trwałych) za wyjątkiem samochodów osobowych. Ta metoda amortyzacji przeznaczona jest wyłącznie dla przedsiębiorców posiadających status małych podatników oraz przedsiębiorców rozpoczynających w danym roku podatkowym działalność. Jednorazowa wartość odpisu w danym roku podatkowym nie może być większa jak 50 000 EURO. Jeżeli odpis nie pokrywa całej wartości początkowej kolejny odpis może zostać dokonany w następnym roku. Jeśli wartość początkowa auta z kolei nie przekracza 10 000 zł to wówczas jesteśmy zdani tylko i wyłącznie na wybór tej właśnie metody amortyzacji.

Amortyzacja liniowa

Dedykowana jest zarówno do aut osobowych jak i ciężarowych. Zgodnie z założeniami tej metody środek trwały zużywa się równomiernie w ciągu całego okresu użytkowania. Stawka amortyzacji zgodnie z wykazem KŚT dla osobówek i ciężarowych o DMC do 3,5t wynosi 20%. Oznacza to, że samochód amortyzowany będzie przez okres 5 lat. Przy jej zastosowaniu amortyzację rozpoczynamy pierwszego dnia miesiąca następującego po fakcie wprowadzenia auta, jako środek trwały.

Amortyzacja liniowa przyspieszona

Przedsiębiorca ma również do wyboru metodę przyspieszoną, inaczej zwaną metodą indywidualnych stawek amortyzacyjnych. W przypadku, gdy środki trwałe używane są w złych warunkach lub bardziej intensywnie w stosunku do warunków przeciętnych, istnieje możliwość podwyższenia stawki amortyzacji. Podwyższenie stawki amortyzacyjnej polega na przemnożeniu stawki amortyzacyjnej podanej w wykazie stawek amortyzacyjnych przez przyjęty przez podatnika współczynnik, nie wyższy od maksymalnego. W ten sposób można przyspieszyć czas rozliczenia w kosztach samochodu osobowego. Dla samochodu osobowego stawka podstawowa wynosi 20%, natomiast maksymalna wartość współczynnika 1,4 punktu. Tym samym najwyższa stawka amortyzacyjna może wynosić aż 28%. Wpłynie to z kolei na skrócenie okresu amortyzacji z 5 lat do 3 lat i 7 miesięcy.

Amortyzacja indywidualna

Według tej metody możemy indywidualnie ustalać stawki amortyzacyjne dla używanych lub ulepszonych środków trwałych, które zostały wprowadzone do naszej ewidencji środków trwałych po raz pierwszy. Okres amortyzacji nie może być krótszy niż określony w przepisach np. dla środków transportu (w tym aut osobowych) okres amortyzacji wynosi 30 miesięcy. Oznacza to, że indywidualna roczna stawka amortyzacyjna dla samochodu osobowego nie może przekroczyć 40%. Jest to maksymalna wysokość tej stawki. Podatnicy, jeśli tylko chcą, mogą ją również ustalić na poziomie niższym.

Amortyzacja degresywna

Ta metoda amortyzacji przeznaczona jest wyłącznie dla samochodów ciężarowych. Nie można jej stosować do amortyzacji samochodów osobowych. Metoda ta pozwala na zwiększenie początkowo wartości odpisów amortyzacyjnych, aż do momentu, gdy rata amortyzacyjna zrówna się z ratą obliczoną dla metody liniowej. Zatem licząc amortyzację metodą degresywną, musimy także policzyć metodą liniową, by wiedzieć, kiedy możemy na nią przejść. Metoda ta jest zdecydowanie korzystniejsza dla podatnika, gdyż wartość odpisów amortyzacyjnych w początkowym okresie amortyzacji jest o wiele wyższa niż w latach późniejszych, w wyniku, czego dokonywane odpisy stanowią dla podatnika coraz mniejszy koszt działalności.

Limity amortyzacji aut osobowych

W dużym uproszczeniu moglibyśmy przyjąć, że dla przedsiębiorcy zasadnym staje się zakup środków transportu o znacznej wartości gdyż wówczas ich korzyści podatkowe będą również relatywnie wysokie. Należy jednak pamiętać, że zgodnie z ustawą o podatku dochodowym dla osób fizycznych przy samochodach osobowych istnieją limity dotyczące wysokości odpisów amortyzacyjnych, które można wliczyć w koszty uzyskania przychodu.

Od 01 stycznia 2019 roku limity te wynoszą odpowiednio:

  • 150 000 zł w przypadku aut osobowych
  • 225 000 zł w przypadku aut elektrycznych

Limit ten został znacząco zwiększony w stosunku do poprzednio obowiązujących regulacji. Przy zakupie pojazdu o wyższych wartościach od wyżej przedstawionych podatnik niestety może odpisać tylko i wyłącznie wyżej przedstawione wartości.